Bir kez daha Koçluk hakkında…

Alanında saygı duyduğum kişilerin koçluk hakkında olumsuz söylemleri karşısında ben yine bildiğim en doğru yolu seçiyorum.

Anlatmak zorunda olduğumdan değil, anlatmayı sevdiğim için yazdım.

Sıkıcı bir giriş ile başlamak istiyorum. Bu bölümü merak edenler okusun diye.

T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın Mesleki Yeterlilik Kurumu’nda meslek açıklaması şöyledir;

Koç (Seviye 6) 13UMS0318-6 / 15.08.2018 / 01 Ulusal Meslek Standardı Referans Kodu / Onay Tarihi / Rev. No © Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2018 Sayfa 6 2. MESLEK TANITIMI 2.1. Meslek Tanımı Koç (Seviye 6) müşterinin hedeflerini belirlemesini, eylem planı oluşturmasını ve eyleme geçmesini sağlayarak ilerleme sürecini izleyen; müşterinin kişisel ve profesyonel potansiyelini gerçekleştirmeye yönelik farkındalık, gelişim ve çözüm seçeneklerini artırıcı ve bu yönde destekleyici çalışmaları yürüten nitelikli kişidir. Koç (Seviye 6) çalışmalarını iş sağlığı ve güvenliği, çevre koruma, ilgili yasal süreçler ve kalite gereklilikleri çerçevesinde yürütür, koçluk hizmetleri ile ilgili tanıtım faaliyetleri, sözleşme ve mali prosedürlerin yürütülmesi, iş programının yapılması ve bilgi güvenliğinin sağlanması gibi iş organizasyonu faaliyetlerini gerçekleştirir ve mesleki gelişimine ilişkin faaliyetlerde bulunur. 2.2. Mesleğin Uluslararası Sınıflandırma Sistemlerindeki Yeri ISCO 08 : 2635 (Sosyal hizmet ve danışmanlık ile ilgili profesyonel meslek mensupları)

Meslek; bir kimsenin kendine temel çalışma alanı edindiği, geçimini sağlamak için yaptığı sürekli iş.

Seviye 6; Eğitim Uzmanı kuruluş hedefleri doğrultusunda çalışanların mesleki ve bireysel yeterliliklerini geliştirmek amacıyla kuruluş içi eğitim sistemini kuran ve uygulayan nitelikli kişidir.

ISCO-08 Kodu; Mesleklerin Uluslararası Standart Sınıflandırmasının Türkçe çevirisidir. (International Standart Classification of Occupations) Böyle bir standart ile ILO, uluslararası çalışma alanında daha standart ve ölçülebilir istatistik oluşturmayı amaçlamaktadır.

http://megip.org/meslek-kodlari/

Evet şimdi şunu sormak istiyorum. Kendini bu kadar anlatmak zorunda olan meslekler hangileridir?

Koçluk neden okları daima üzerine çekiyor?

Life Coaching = Yaşam Koçluğu

Dilimize direkt böyle çevriliyor. Böyle baktığımızda çok geniş bir deyiş. Yaşam denilen serüvende birileri bize neler yapılacağını nasıl anlatır ya da öğretir. İşte ilk negatif düşünce. Ayrıca da büyük bir eksiği var. Koçlar bir şey öğretmez.

Koçluğun çıkışı spor alanında olmuş, daha sonra bu alanda yapılan gözlemler, çalışmalar, diğer disiplinlerle ortak ve ayrılan yönleri araştırılıp geliştirilerek yaşama yayılmıştır.

Biz uzman koçlar olarak Yaşam Koçluğu kavramından ziyade, Yaşam Alanlarına Koçluk tabirini kullanmaya dikkat ederiz.

Meslek olarak tanınan her iş, emeğe saygıyı hak eder. Bir mesleği yok saymak, hatta daha da ileri giderek meslek hakkında kötü sözler sarf etmek onun olmadığını göstermez. Üstelik bunu yapanlar arasında kendi alanında uzman saydığımız bazı saygıdeğer iş insanları da var maalesef. Koçluk bakış açısının farklarından biri de bir şeyi toptan yok saymak yerine onun ne olduğunu anlamak için farklı açılardan değerlendirebilmektir. Bugün dünyada da özellikle iş yaşamında koçlarla çalışan ya da yöneticilerine koçluk eğitimleri veren şirketlerin ilerleme, gelişme ve karlılık oranlarının ne kadar yükseldiğini ilgili kaynaklardan öğrenebilirsiniz.

Meslekler, ihtiyaçlardan doğar. Daha önceleri Uygulama Geliştirme Uzmanlığı, Dron Operatörlüğü gibi meslekler var mıydı? Yeni olan şeye tepki doğal olabilir, korkutabilir, sarsabilir, kaygıya sebep olabilir. Uyum ve analiz-sentez yeteneği ile yaklaşmak ise beceri gerektirir.

Koçluk da diğer tüm meslekler gibi kendine has disiplini, kuralları, yapılış şekli, hesap verilebilirliği olan bir meslektir. Uzman koçlar, meslek sınırlarını gayet iyi bilir ve uygularlar.

Meslek tanımımız içinde, kendini geliştirmek ve bunu belgeleme zorunluluğu olduğunu biliyor musunuz? Meslek yeterlilik belgesi aldığımızda bunu beş yılda bir yenilemek zorundayız. Sebeplerinden biri de aldığımız bilgiyle, onu geliştirmeden bir ömür sadece para kazanmanın önüne geçmek. Beş yılda bir “Kendine, mesleğinle ilgili ne kattın?” diye soru sorulur, sınav yapılır.

Ne oldu da ülkemizde koçluk bu kadar tepki çekti?

Ehil olmayan kişiler sahaya çıktı, gösteri yaptı, “Yaşamınızı bana emanet edin.” dedi, “Beraber yürüyelim.” dedi, sefer tası elinde diyet listesi sundu… ve olanlar oldu. Denetimin olmaması coğrafyamızın en büyük sıkıntılarından biri. Merdiven altı denilen işler var ve bizler bu söylemi benimsemişiz bir de üstelik. Birkaç saat içinde “Sen koç oldun, çok para kazanırsın.” diyerek insanları sahaya bıraktılar. Herkes kendini koç zannetti.

Son yıllarda, eskiye oranla daha çok uzman koç, bu olumsuz algıyı değiştirmek için hem işimizi yapıyoruz hem de doğru koçluğu her fırsatta anlatıyoruz. Gelişime açık olan biz koçlar bu konuda toplantılar düzenliyor ve özenle de katılıyoruz.

Bugün birçok koçun başka mesleklerden geldiğini biliyor musunuz? Kurumsal alanda çalışan birçok insan neden işlerini bırakıp koç olmak istiyor? Çünkü, koçluk ilerlemek demek, kendini geliştirmek karşı tarafı desteklemek, potansiyelini fark ettirmek, performansa çevirebileceğini göstermek demek. Koçluk hizmeti, sağlıklı bireylerle yapılan bir çalışmadır. Kişinin kararlarını verebilecek, düşünmeyi bilecek beceride olması gerekli ki bir koçtan fayda bulsun. Neyi neden yaptığını ya da yapmadığını mukayese edebilecek beceriye sahip olması gerek. Bu sebeple bir kez daha yazmakta fayda görüyorum, uzman koçlar sınırlarını bilirler. Alanına girmeyen konuları, o alanın uzmanına yönlendirmeyi nazikçe yaparlar ve gerekirse ihtiyaç halinde birlikte çalışmayı kabul ederler.

Hayata dair soru sormak, bizim kültürümüzde neredeyse yok. “Sen sus.” “Çok soru sordun.” “Amma meraklısın” Nasıl? Tanıdık geldi mi bazılarımıza. İşte biz koçlukta bireye soru soruyoruz, onun da kendine ve başkalarına soru sorması için nelere ihtiyacı olduğunu fark ettiriyoruz. Sorularımız tam bir çocuk meraklılığında. Ne olduğunu anlamak için soruyoruz. Kişiyi ileri götürmek, harekete geçirmek, daha önce fark etmediğini görmesi için soruyoruz. Bu sorulara cevap vermeyen kişi zaten bir koça da ihtiyaç duymaz ki. Bu sebeple her uzman koç bir tanışma görüşmesi yapar. Devam kararını da karşılıklı verme haklarımız vardır.

Siz hiç durduk yere doktora gider misiniz? Ya bir rahatsızlık söz konusudur ya da genel kontrol için gidersiniz. Koça gelen müşteri de aynı bunu yapar. Meraktan gelenler, tanışma görüşmesinde uzman koçtan neler yapılacağını duyar ve ya devam kararı alır ya da görüşmeyi sonlandırır. “Bir şeyler yolunda gitmiyor, kararlarımı kolaylıkla alamıyorum, yönetici olarak kendimi zaman zaman çatışmada buluyorum…” diyen bireyler, bir koça ihtiyaç duyuyor ve geliyor. Yaptıkları işten tatmin olmuyor ancak değişim için de cesaret edemiyor olabilirler. Biz koçların işi yolunda gitmeyen şeyleri yoluna koymak da değil elbette. Bireye kendisi için en faydalı cevabı bulması için sorular sorup, koçluk araçlarını kullanarak konuya farklı bakmasını sağlamak.

Sözün özü, koçluk bir meslektir. Sosyal medya ya da yayın organlarında, mesleği tanımayan ve diline sahip çıkmayı bilemeyenlerin bunun hakkında konuşmasını şaşkınlıkla karşılıyorum. Bir taraftan rakip görülmek geliştirici olabilir diye düşünerek seviniyorum. Bu kadar olumsuz söylem bizi daha da güçlendirdi. Meslek birlikleri kurmamıza ve geliştirmemize sebep oldu.

#mesleğimesahipçıkıyorum

Koç-Sosyal Çalışmacı

Yeşim Engindeniz Karabulut